پوکی استخوان

پوکی استخوان زمانی رخ می دهد که از میزان تراکم بافت استخوان کاسته شود. شرایطی که بدن، بافت استخوانی بیشتری را جذب می کند و استخوان کمتری برای جایگزین شدن تولید می شود. در افراد مبتلا به پوکی استخوان، استخوان ها ضعیف می شوند و احتمال شکستگی استخوان ها به خصوص در لگن، ران ها، ستون فقرات و کمر افزایش می یابد. در این مقاله، سعی داریم به بررسی علائم، علت بروز و روش های درمان پوکی استخوان بپردازیم.

علائم و نشانه های پوکی استخوان

پوکی استخوان، روند پیشرفت آهسته ای دارد و ممکن است خود فرد متوجه این اختلال نشود، تا زمانی که شکستگی اتفاق بیفتد. شکستگی در مهره های ستون فقرات می تواند باعث تغییر فرم بدن شود. افراد معمولا تغییراتی را در قد خود آن هم هنگام پوشیدن لباس ها احساس می کنند.

تصادف و یا زمین خوردن می تواند از جمله دلایل شکستگی استخوان باشد.

توصیه می شود در صورت احساس درد و ناراحتی شدید در استخوان نواحی که بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند، به پزشک مراجعه شود.

علت و عوامل موثر در پوکی استخوان

بدن به طور مدام بافت استخوانی قدیمی را جذب و استخوان های جدید تولید می کند، تا به حفظ استحکام و تراکم استخوان ها کمک شود.

در دهه بیست زندگی، استخوان بیشترین میزان تراکم را دارد و بعد از آن کمتر خواهد شد. با بالا رفتن سن، استخوان ها ضعیف تر می شوند و روند تولید استخوان های سالم نیز کندتر صورت می گیرد. به همین خاطر، هر چه سن بالاتر می رود، احتمال بروز پوکی استخوان نیز افزایش می یابد.

پوکی استخوان در خانم ها و آقایان اتفاق می افتد، اما در خانم ها شایع تر است. آن هم به دلیل این که خانم ها در دوران یائسگی، با کاهش هورمون استروژن روبرو می شوند. استروژن، در حالت طبیعی از خانم ها در برابر پوکی استخوان محافظت می کند.

بیشتر بخوانید: شکستگی استخوان | علل و علائم تا درمان

عوامل موثر در بروز پوکی استخوان

– بالا رفتن سن
– کاهش هورمون های جنسی
– عوامل ژنتیکی
– سابقه شکستگی
– عدم تحرک

توجه داشته باشید که ورزش و تمرینات بدنی می توانند از وارد آمدن فشار به استخوان ها کم کنند و کمکی باشند به رشد استخوان های سالم.

برخی بیماری ها و داروها باعث ایجاد تغییراتی در سطح هورمون ها و کاهش توده استخوانی می شوند. بیماری هایی مانند کم کاری و پرکاری تیروئید و یا سندرم کوشینگ، بیماری های خود ایمن مانند: آرتریت روماتوئید.

مصرف داروهای کورتونی، داروهای رقیق کننده خون، برخی داروهای ضد افسردگی می توانند در بروز پوکی استخوان دخیل باشند.

بیشتر بخوانید: جوش نخوردن استخوان بعد از شکستگی

چه کسانی به پوکی استخوان مبتلا می شوند؟

حدود 200 میلیون نفر در سراسر جهان به پوکی استخوان مبتلا هستند. در ایالات متحده، این رقم حدود 54 میلیون نفر است. اگرچه پوکی استخوان هم در مردان و هم در زنان رخ می دهد، زنان چهار برابر بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در حال حاضر حدود دو میلیون مرد در ایالات متحده به پوکی استخوان مبتلا هستند و حدود 12 میلیون نفر دیگر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.بعد از 50 سالگی، از هر دو زن یک نفر و از هر چهار مرد یک نفر در طول زندگی خود دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می شوند. 30 درصد دیگر تراکم استخوان پایینی دارند که آنها را در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار می دهد. این وضعیت استئوپنی نامیده می شود.پوکی استخوان عامل بیش از دو میلیون شکستگی در سال است و این تعداد همچنان در حال افزایش است. اقداماتی وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از بروز پوکی استخوان انجام دهید. اگر پوکی استخوان دارید، درمان‌ها همچنین می‌توانند سرعت تحلیل استخوان را کاهش دهند.

پوکی استخوان چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک برای تشخیص بیماری شما آزمایش تجویز می کند. اشعه ایکس از مقادیر بسیار کمی تابش برای تعیین میزان سفت بودن استخوان های ستون فقرات، لگن یا مچ دست استفاده می کند. اشعه ایکس تنها زمانی پوکی استخوان را نشان می دهد که بیماری بسیار طولانی باشد. تمام زنان بالای 65 سال باید آزمایش تراکم استخوان انجام دهند. اسکن DEXA ممکن است زودتر برای زنانی که عوامل خطر پوکی استخوان دارند انجام شود. مردان بالای 70 سال یا مردان جوان با عوامل خطر نیز باید آزمایش تراکم استخوان را در نظر بگیرند.

برای کسب اطلاعات بیشتر به بهترین جراح زانو در تهران مراجعه نمایید.

پوکی استخوان چگونه درمان می شود؟

درمان‌های پوکی استخوان ممکن است شامل ورزش، مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی و داروها باشد. ورزش و مکمل‌ها اغلب برای کمک به پیشگیری از پوکی استخوان پیشنهاد می‌شوند. تمرینات مقاومتی و تعادلی همگی مهم هستند.

آیا راهی برای پیشگیری از پوکی استخوان وجود دارد؟

بله، تغییر در سبک زندگی می تواند تا حد زیادی از بروز پوکی استخوان پیشگیری کند.

مصرف کلسیم و ویتامین D

کلسیم، ماده ضروری برای استخوان هاست. محصولات لبنی مانند شیر، ماست، پنیر، سبزیجات سبز مانند بروکلی و هم چنین ماهی، سرشار از کلیسم هستند. افراد جوان باید روزانه 1000 میلی گرم کلیسم مصرف می کنند و این میزان مصرف برای افراد مسن بیشتر و در حدود 1200 میلی گرم می باشد. افرادی که کلسیم به میزان کافی مصرف نمی کنند، می توانند از مکمل استفاده کنند. ویتامین D، نقش مهمی در پیشگیری از پوکی استخوان دارد. توصیه می شود افراد در تماس با نور خورشید نیز قرار بگیرند، نور خورشید نیز منبع اصلی این ویتامین می باشد.

رژیم غذایی

برای حفظ استخوان های قوی و سالم، در طول زندگی خود به یک رژیم غذایی غنی از کلسیم نیاز دارید. یک فنجان شیر بدون چربی یا یک درصد چربی حاوی 300 میلی گرم کلسیم است.علاوه بر محصولات لبنی، سایر منابع خوب کلسیم عبارتند از: ماهی آزاد با استخوان، ساردین، کلم پیچ، کلم بروکلی، آب میوه ها و نان های غنی شده با کلسیم، انجیر خشک و مکمل های کلسیم. بهتر است سعی کنید کلسیم را از غذا و نوشیدنی دریافت کنید. برای کسانی که به مکمل ها نیاز دارند، به یاد داشته باشید که بدن تنها می تواند 500 میلی گرم کلسیم را در یک زمان جذب کند. شما باید مکمل های کلسیم خود را در دوزهای مناسب مصرف کنید، زیرا هر چیزی بیش از 500 میلی گرم جذب نمی شود.

عوارض پوکی استخوان

• شکستگی مهمترین عارضه پوکی استخوان افزایش خطر شکستگی به ویژه در لگن، ستون فقرات و مچ دست است. این شکستگی ها می توانند در اثر افتادن های ساده یا حتی فعالیت های معمولی مانند خم شدن یا بلند کردن اجسام ایجاد شوند.

• شکستگی لگن: شکستگی لگن یکی از جدی ترین عوارض است. آنها اغلب نیاز به مداخله جراحی دارند و می توانند منجر به بستری طولانی مدت، توانبخشی و کاهش قابل توجه در تحرک شوند.

• شکستگی ستون فقرات: شکستگی مهره ها می تواند منجر به کمردرد شدید، کاهش قد و بدشکلی هایی مانند کیفوز (کمر خمیده) شود. این شکستگی ها همچنین می تواند منجر به درد مزمن و کاهش کیفیت زندگی شود.

• درد مزمن بسیاری از افراد مبتلا به پوکی استخوان به دلیل شکستگی یا تغییرات ساختاری در استخوان ها و ستون فقرات خود درد مزمنی را تجربه می کنند. این درد می تواند تحرک را محدود کند و منجر به سبک زندگی بی تحرک شود و خطر شکستگی های اضافی را تشدید کند.

• افزایش خطر مرگ و میر: مطالعات نشان داده است که افرادی که از شکستگی لگن رنج می‌برند، به ویژه در سال اول پس از شکستگی، با خطر مرگ و میر بیشتری روبرو هستند. عواملی مانند سن، شرایط سلامتی قبلی و عوارض ناشی از جراحی در افزایش این خطر نقش دارند.

• تأثیر روانی ترس از افتادن و حفظ شکستگی می تواند منجر به اضطراب و افسردگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان شود. این بار روانی می‌تواند فعالیت بدنی را محدودتر کند و یک چرخه معیوب ایجاد کند که خطر عوارض اضافی را افزایش می‌دهد.

جلوگیری از عوارض پوکی استخوان

اگر عوارض ناشی از پوکی استخوان باشد، داشتن یک برنامه مدیریت جامع ضروری است:

• مدیریت درد: در مورد گزینه های تسکین درد، از جمله داروها یا فیزیوتراپی، با ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی مشورت کنید.
• توانبخشی: پس از شکستگی، خدمات توانبخشی ممکن است برای بازیابی تحرک و قدرت لازم باشد.
• سیستم‌های پشتیبانی: تعامل با گروه‌های حمایتی یا مشاوره می‌تواند حمایت عاطفی و منابعی را برای آنها فراهم کند.

پوکی استخوان چگونه تشخیص داده می‌شود؟

آزمایش های تراکم مواد معدنی استخوان(BMD)، رایج ترین آزمایش هایی هستند که برای تشخیص پوکی استخوان تجویز می‌شوند. در این آزمایش از اشعه ایکس با مقادیر بسیار کمی انرژی تابشی برای تعیین میزان محکم بودن استخوان های ستون فقرات، لگن یا مچ دست استفاده می‌شود. اشعه ایکس معمولی، زمانی پوکی را تشخیص می‌دهد که بیماری به میزان زیادی پیشرفت کرده باشد. تمام زنان بالای 65 سال باید آزمایش تراکم استخوان انجام دهد.

تفاوت پوکی استخوان و نرمی استخوان

نکته ای که در این قسمت بایستی به آن اشاره نمود، تفاوت بین پوکی استخوان و نرمی استخوان است. زمانی که فرد دچار پوکی استخوان می شود، به این معناست که کل حجم استخوان کاهش می یابد و آن را با BMD (Bone Mineral Densitometry) یا سنجش تراکم استخوان می توان سنجید. ولی زمانی که فرد مبتلا به نرمی استخوان می شود، بدین معناست که تنها بخش مینرال یا معدنی استخوان یا کلسیم استخوان خود (نه تمام استخوان) را از دست می دهد. بنابراین این دو بیماری نرمی استخوان و پوکی استخوان با یکدیگر متفاوت هستند، اگرچه در بسیاری از افرادی که پوکی استخوان دارند به نرمی استخوان هم مبتلا هستند، لذا هر دویی این بیماری ها بایستی به صورت همزمان با یکدیگر درمان شوند.

علت نرمی استخوان

امروزه با توجه به زندگی شهر نشینی و آپارتمان نشینی کمبود ویتامین D3 در جوامع شیوع بسیار زیادی دارد. یکی از دلایل ابتلا به بیماری نرمی استخوان کمبود ویتامین D3 می باشد.

درمان نرمی استخوان

برای درمان این افراد حتما باید ویتامین D3 همراه با کلسیم تجویز شود چون وظیفه ویتامین D3 کمک به جذب کلسیم هست تجویز ویتامین D3 برای افرادی که کمبود ویتامین D دارند به تنهایی مشکل این افراد را رفع نمی کند. لذا توصیه می شود که مصرف ویتامین د3 به صورت همزمان با کلسیم صورت گیرد تا بیماری نرمی استخوان درمان گردد.

نرمی استخوان در بزرگسالان و علت دردهای استخوانی

یکی از مهمترین دلیل درد های استخوانی پراکنده در بدن نرمی استخوان است. نرمی استخوان به معنی کمبود کلسیم در استخوان هاست. مهمترین دلیلی که منجر به کمبود کلسیم در استخوان ها می شود کمبود ویتامین D3 هست که در پوست ساخته می شود. ویتامین D برای جذب کلسیم از روده ها ضرروری است بنابراین اگر ویتامین D کم باشد بدن برای جبران کمبود کلسیم، کلسیم را از استخوان ها بر می دارد در نتیجه استخوان ها دچار کمبود کلسیم و نرمی استخوان خواهد شد که منجر به درد های استخوانی می شود.

نتیجه گیری

پوکی استخوان خطرات قابل توجهی دارد که می تواند منجر به عوارض جدی شود که بر سلامت جسمانی، رفاه عاطفی و کیفیت کلی زندگی تأثیر می گذارد. با درک این عوارض و اجرای اقدامات پیشگیرانه، افراد در معرض خطر می توانند اقدامات پیشگیرانه ای در جهت حفظ سلامت استخوان خود انجام دهند. معاینات منظم، شیوه زندگی سالم و آگاهی از عوامل خطر در مدیریت موثر پوکی استخوان حیاتی است. اگر شما یا شخصی که می شناسید در معرض خطر پوکی استخوان یا تجربه عوارض آن است، برای مشاوره شخصی و گزینه های درمانی با یک ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی مشورت کنید. با اولویت دادن به سلامت استخوان امروز، می توانید به تضمین فردایی سالم تر و عاری از اثرات ناتوان کننده پوکی استخوان کمک کنید.

Source: https://www.medicalnewstoday.com/articles/155646