جراحی تعویض مفصل لگن جز موفقیت آمیزترین جراحی های ارتوپدی به شمار می آید و یکی از ده پیشرفت برتر علم پزشکی در قرن 21 شناخته شده است. تاکنون صدها هزار نفر در سراسر جهان با این روش جراحی تحت درمان قرار گرفته اند و بعد از تحمل مدت ها رنج ناشی از آرتروز، آسیب دیدگی، عفونت، شکستگی لگن، وارد مرحله جدیدی از زندگی خود شوند. با انجام جراحی تعویض مفصل لگن، بیماران امکان راه رفتن دوباره را پیدا می کنند و می توانند کیفیت زندگی خود را بالا ببرند. خوشبختانه در کشور ما جراحی مفصل در سطح پیشرفته و به موازات تازه ترین تکنیک های روز دنیا انجام می شود.
آناتومی مفصل لگن
استخوان ران یک استخوان منحصر به فرد است که در مفصل لگن به چند منطقه آناتومیکی تقسیم می شود :
- قسمتی گوی مانند که سر استخوان نامیده می شود .
- قسمتی که پایین سر استخوان قرار گرفته و گردن استخوان ران نامیده می شود.
- دو برجستگی استخوانی پایین تر از قسمت گردن قرار دارد. برجستگی خارجی تر را تروکانتر بزرگ می نامند. این برجستگی، سطح استخوانی بزرگی دارد و در قسمت خارجی مفصل لگن لمس می شود. عضلات بازکننده پا که وظیفه بازکردن پا به سمت خارج را برعهده دارند، به همین سطح استخوانی می چسبند. برجستگی کوچک که داخل تر است، تروکانتر کوچک خوانده می شود و محلی است که عضله اصلی خم کننده مفصل لگن به آن می چسبد.
- منطقه بین این دو برجستگی که اینترتروکانتریک نامیده می شود.
- قسمتی از استخوان ران که پایین تر از این دو برجستگی قرار دارد و منطقه ساب تروکانتریک نامیده می شود.
- استخوان سمت داخلی گردن ران که کالکار نامیده می شود.
علت تعویض مفصل لگن
عمل جراحی تعویض مفصل لگن، یکی از دستاوردهای مهم علم پزشکی در سال های اخیر است. سالانه تعداد زیادی از بیماران با کمک این جراحی توانایی حرکت کردن دوباره را به دست می آورند و کیفیت زندگی خود را بهبود می بخشند. در جراحی تعویض مفصل همانند هر روش درمانی دیگر، پرسش ها و نکات ناشناخته ای برای بیماران وجود دارد. این نکات ناشناخته بیماران را دچار تشویش و نگرانی می کند.
رایج ترین دلیل این جراحی بیماری آرتروز می باشد، اما دلایل دیگری هم وجود دارد که پزشک تصمیم به عمل جراحی می گیرد این دلایل عبارت است از:
- آرتریت روماتوئید
- نکروز استخوان
- آسیب دیدگی
- تومور استخوان
اقدامات قبل از جراحی لگن
قبل از انجام عمل جراحی مفصل لگن جراح و متخصص ارتوپدی معاینات و آزمایشات پزشکی را برای بیمار توصیه می کند. این آزمایشات به این دلیل گرفته می شود که جراح از تمام شرایط جسمی بیمار آگاهی پیدا کند.
آزمایشاتی که صورت می گیرد شامل موراد زیر می باشد:
- برای اندازه گیری اندازه سلول های قرمز خونی آزمایش خون گرفته می شود.
- موقعیت و وضعیت قلب را ارزیابی و مورد بررسی قرار می دهند.
- برای تشخیص عفونت و یا بارداری آزمایش ادرار صورت می گیرد.
- از شش ها تصویربرداری رادیولوژی انجام می شود.
برخی از مشکلات ویژه مانند: دیابت احتمال دارد در روند بهتر شدن و بهبود بیمار اختلالاتی به وجود بیاورد. به همین دلیل نیاز است که در صورت داشتن سابقه بیماری و استفاده از هر گونه داروئی به پزشک اطلاع داده شود تا از بروز عوارض جبران ناپذیر پیشگیری نمود.
نحوه عمل تعویض مفصل لگن
در عمل جراحی تعویض مفصل لگن، غضروف ها و استخوان هایی که دچار صدمه شده باشد برداشته می شود و اعضای مصنوعی در آن جای گذاری می شود. علاوه بر جابه جایی کارهای زیر هم در حین عمل صورت می گیرد:
قسمت آخر استخوان ران برداشته می شود و به وسیله یک میله فلزی که در قسمت اصلی تهی می باشد استخوان فمور جایگزین آن می شود. یک قسمت کروی به شکل فلزی یا سرامیکی در ناحیه بالای میله جای داده می شود. این وسیله کروی شکل برای سر آسیب دیده استخوان فمور، که از آن قسمت خارج شده است جایگذاری می شود. سطح غضروفی که صدمه دیده است برداشته می شود و با یک حفره دیگر جابه جا و جایگزین می شود.
برای انجام این کار از پیچ یا چسب مخصوص که بتواند به خوبی حفره را در محل نگه دارد استفاده می شود. زمانی که جراح از موقعیت و حرکت مفصل مطمئن شد این قسمت را با مواد تمیز کننده منحصر به فردی شستشو می دهد. بعد از عمل جراحی بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می شود. در همین زمان مسکن هایی پزشک برای آروم کردن درد بیمار تجوز می کند. بیمار بین یک تا چهار روز در بیمارستان بستری می شود و مهم ترین مزیتی که عمل جراحی تعویض مفصل لگن دارد کاسته شدن درد بیمار می باشد.
مراقبت های بعد از عمل تعویض مفصل لگن
مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل لگن، بدین صورت است که از مفصل جدید به خوبی مراقبت شود، شاهد نتایج ماندگاری خواهیم بود. مراقبت های کلی بعد از جراحی عبارتند از:
- خودداری از خم کردن مفصل ران هنگام انجام فعالیت ها
- عدم چرخش مفصل لگن
- برداشتن گام های کوتاه
- دوری از وارد آمدن فشار به بخیه ها
- عدم قرار دادن پاها بر روی هم
- دوری از نشستن بر روی صندلی های کوتاه (البته در تکنیکهای جدید این امر برای بیماران مجاز است)
یکی از مهم ترین نکاتی که بیماران باید به آن اهمیت دهند این است که هنگام راه رفتن و یا بالا و پایین کردن از پله ها، مراقب زمین خوردن باشند. به همین خاطر، توصیه می شود بیمار هنگام راه رفتن از عصا و یا واکر استفاده کند.
مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل از مهمترین مواردی است که می تواند در نتیجه جراحی تاثیر بگذارد که این موارد عبارت است از:
- داروهایی که متخصص ارتوپدی تجویز می نمایید به صورت منظم و مرتب مصرف نمایید.
- استفاده از واکر و عصا ضروری خواهد بود.
- به منظور پیشگیری از خارج شدن ایمپلنت مفصل از خم شدن به جلو در هنگام نشستن، از نشستن بر روی صندلی با ارتفاع کم و از فشار آوردن به مفصل خودداری نمایید.
فیزیوتراپی بعد از تعویض مفصل لگن
برای اینکه به راحتی بتوان دوره بهبود را گذراند و فعالیت های شخصی خود را انجام داد انجام فیزیوتراپی بسیار کمک کننده خواهد بود. در فیزیوتراپی تکنیک هایی یاد داده می شود که بیمار بتواند خیلی از فعالیت ها را در دوره بهبودی انجام دهد.
دوره نقاهت بعد از جراحی تعویض مفصل لگن
دوره نقاهت جراحی تعویض مفصل لگن به شرایط جسمانی بیمار و هم چنین نوع جراحی بستگی دارد. آن چه که اهمیت دارد این است که بیمار باید تمامی نکات و مراقبت های گفته شده از سوی پزشک را رعایت کند تا دوره نقاهت با سرعت بیشتر و کمترین میزان عوارض طی شود. بعد از پایان جراحی، پانسمانی بر روی بخیه ها قرار می گیرد تا از آن ها محافظت شود. بیمار به پشت دراز می کشد. گاها بالشتی ما بین پاها قرار می گیرد تا پوزیشن قرارگیری لگن و ران اصلاح شود. در صورتی که جراحی با کمترین میزان تهاجم انجام شده باشد، فرد همان روز جراحی قادر به راه رفتن خواهد بود. با این حال، ممکن است به دلیل تورم پاها و انگشت ها، راه رفتن و ورزش کردن کمی با سختی انجام شود.
عوارض تعویض مفصل لگن
هر جراحی با عوارضی همراه خواهد بود که این عوارض به دو بخش جانبی و ناشی از جراحی تقسیم بندی می شود. عوارض جانبی همچون تورم، درد موقتی بوده و ظرف مدت زمان بسیار کوتاه برطرف می شود، اما عوارض ناشی از جراحی تنها توسط افراد غیر متخصص ایجاد می شود، لذا به منظور پیشگیری از بروز چنین عوارضی در انتخاب جراح ارتوپدی خود دقت لازم و کافی را داشته باشید.
ورم
به مدت چند ماه بعد عمل، ناحیه عمل شده دچار ورم می باشد و که این امری طبیعی می باشد و نباید اصلا نگران بود. ولی اگر ورم شدید و حاد شد حتما باید به پزشک خود اطلاع داده شود. امکان دارد بیمار به قدر ناچیزی احساس بی حسی در اطراف ناحیه عمل کند و یا قسمت جراحی شده شروع به گز گز کردن کند که این هم باز طبیعی و عادی می باشد.
عفونت
درهر عمل جراحی ممکن است که ناحیه جراحی شده دارای عفونت شود به همین علت خود بیمار با رعایت نکات بهداشتی نباید به این موضوع دامن بزند و اگر عفونتی مشاهده شد حتما باید به پزشک مراجعه شود.
برخی از نشانه های عفونت به شرح ذیل می باشد:
- فرد دچار تب بالا می شود.
- لرز شدیدی در بیمار پیدا می شود.
- یک هفته بعد از عمل ترشح زخم همچنان پیداست.
- بعد از اینکه ترشحات قطع شده اند باز مجددا این ترشحات ادامه پیدا کنند.
- ناحیه جراحی شده ترشح کدر و یا زرد رنگ داشته باشد.
- ناحیه جراحی شده دچار قرمزی شده باشد.
- در زمان فعالیت فرد احساس درد کند و از این موضوع رنج ببرد.
بعد از مرخص شدن از بیمارستان
معمولا بیمار یک تا دو روز در بیمارستان بستری می ماند، این بازه زمانی به روند پیشرفت و همچنین نوع جراحی بستگی دارد.
در صورتی که بیمار بدن سالم و آماده ای داشته باشد، یک روز در بیمارستان بستری می شود و همان روز می تواند شروع به راه رفتن کند.
سپری شدن دوره نقاهت در منزل
کاملا طبیعی است که بیمار بعد از جراحی، احساس کسالت داشته باشد. جراحی تعویض مفصل لگن، جراحی سخت و پیچیده ای است و ترمیم مفصل جدید زمان می برد. بعد از مرخص شدن از بیمارستان، تا چند هفته فردی از نزدیکان و یا اعضای خانواده، باید بیمار را حمایت کنند.
ورزش و تمرینات بدنی که به بیمار آموزش داده می شوند، باید به طور صحیح انجام شوند. ورزش، یکی از مهم ترین نکاتی است که باید در طول دوره نقاهت رعایت شود.
سوالات متداول
Source: https://www.nhs.uk/conditions/hip-replacement/recovery/
سلام آقای دکتر پدر من دیابت داره و دکتر رفتند بهشون گفتند حتما باید تعویض مفصل لگن انجام بدند بخاطر آرتروز و ساییدگی که در قسمت لگنشون ایجاد شده خواستم ازتون بپرسم با وجود بیماری دیابت میتونند جراحی انجام بدند و دوره نقاهت و جوش خوردن بخیه ها طولانی تر نمیشه و اینکه آسیب دیگه ای براشون ایجاد نمی کنه این جراحی
ممنون میشم جوابمو بدید و اینکه اگر بخوام بیارمش پیش شما، شما چه روز هایی باید بیارمش؟
سلام اگر دیابت کنترل باشد مشکلی نیست و می توانند جراحی کنند
با سلام مفصل لگنم بیش از ۱۰ سال هست که بدلیل بیماری پرتس فیوز شده.آیا تعویض مفصل لگن برای بنده امکان پذیر و مناسب است؟
سلام
بله امکان انجام جراحی مجدد تعویض مفصل لگن وجود دارد اگرچه جراحی بسیار مشکلی خواهد بود.
سلام اقای دکتر،وقت بخیر.،من مریض شما هستم هر دو لگنم را به فاصله چهار ماه تعویض کردید،39 سال سن دارم مشکلم دررفتگی دو طرفه مادرزادی بود شکر خدا روز به روز بهتر میشم، ولی هر دو مچ پام با کمی نشستن یا ایستادن ورم میکنه لطفا راهنمایی کنید ، باید چکار کنم
سلام
تورم مچ پا بعد از عمل جراحی لگن طبیعی است و تا مدتها ادامه دارد ولی به مرور خوب خواهد شد.
آقای دکتر ای کاش ویزیت آنلاین داشتین و میشد چون ما شهرستانیم و با وضعیت جسمی پدرم اومدن و برگشتن خیلی سخته. دکتر شرستان گفتن مفصل لگن پدرم باید تعویض بشه. می خواستم ببینم هزینه عمل حدودا چقدر میشه و آیا بیمارستان دولتی عمل میکنید..چطور میتونم با خودتون صحبت کنم؟
سلام ویزیت آنلاین برای بیماریهای ارتوپدی به خصوص مشکلات لگن و زانو بسیار مشکل است زیرا �ش عمده‌ای از تشخیص وابسته به معاینه فیزیکی است که باید حتماً حضوری انجام شود. با این حال رادیوگرافی بیمارتان را بفرستید تا در مورد آن اظهار نظر کنم
سلام آقای دکتر خدا قوت تعریف شمارو خیلی زیاد شنیدم.
برای یکی از بستگانم برای تعویض مفصل هیپ میخایم بیایم خدمتتون. این مساله خواب رفتگی و بی حسی پا بعد از عمل حقیقت دارد و درآنصورت آیا به مرور خوب خواهد شد ؟ و آیا از لحاظ اطمینان عمل بیمارستان آتیه و محب مهر در یک سطح هستند؟ از لحاظ اطمینان به تیم جراحی؟
متشکرم
سلام از لطف و بزرگواری شما سپاسگزارم هر دو بیمارستان تقریبا در یک سطح هستند ولی آتیه در بعضی جهات کمی بهتر است.
سلام.من ۵ساله عمل جفت لگن انجام دادم و قرضASA325مصرف داشتم و پای راست کبودی داره،آیا هنوز قرض را مصرف کنم؟
ممنون
سلام اقای دکتر من 21سالمه– 5ساله رماتیسم مفصل دارم وهر دو مفصل لگنم تخریب شده ولی هنوز میتونم خوب راه برم البته با زدن دو تا امپول رمیکید Remicade اگه این دوتا امپول رو نزنم نمیتونم خوب راه برم دکتر من اقای مهرزاد حاجعلیلو در شهر تبریز گفته باید تعویض مفصل بشم ایا به نظر شما میشه با عمل ترمیم مفصل <>درمان بشم و نیازی به تعویض مفصل نداشته باشه—-ممنون میشم جواب بدید—
با سلام و و قت بخیر خدمت آقای دکتر بزرگوار
مادر بنده 63 سال شن دارند. از دوران نوزادی دچار شکستگی لگن شدند و به دلایلی درمان نشدند. با توجه زمانی طولانی سپری شده از شکستگی آیا امکان درمان و یا تعویض لگن وجود دارد؟
جهت دریافت مشاوره لطفا با این شماره تماس بگیرید 021 -22902671
سلام اقای دکتر وقت شما بخیر
یکی از دوستانم مشکل نداشتن لگن یا همان گوی که سر استخوان ران در ان قرار می گیرد رو دارند
ایشون 30 سال دارند و به خاطر همین مشکل کوتاهی پا به مقدار 8 سانت رو دارند
آیا باید تعویض مفصل انجام بدهند.مشکلشون چطور حل میشه ، ممنون میشم پاسخ بدین
جهت دریافت مشاوره لطفا با این شماره تماس بگیرید 021 -22902671
سلام جناب اقای دکتر
من ارتدای ماه ۶ بارداریم و استخوان لگنم التهاب داره
و استراحت مطلق هستم
و این لگن درد در بارداری برام ایجاد میشه با اینکه افزایش وزن نداشتم.
دکتر زنان mriلگن نوشتن که بعد بیارم خدمتتون
چه اقدامی میشه انجام داد
و اینکه نوبت دهی تون به چه صورته چوک وضعیتم اورژانسی ه
جهت دریافت مشاوره لطفا با این شماره تماس بگیرید 021 -22902671
سلام آقای دکتر خسته نباشید من شوهرم عمل تعویص مفصل دارن قبلا بیمارسنان امام عمل شدن توسط شما الان برای اون لگن‌میخایم بریم خصوصی امکانش هسن؟؟
جهت دریافت مشاوره لطفا با این شماره تماس بگیرید 021 -22902671
باسلام
ببخشید من برادرم یک هفته پیش عمل جراحی سیاهی لگن و تعویض انجام داده است ولی انگشتان پایش بی حس وبدون حرکت بودند وبا نظر دکتر معالج دوباره عمل شدند ولی هیچ فرقی نکرد و حتی در هنگام شب درد در ناحیه زانو به همراه سوزش دارد واز قسمت تلگن تا نزدیک زانو حس دارد ولی از زانو تا انگشتان پا هیچ حسی ندارد آیا خوب میشود لطفاً راهنمایی بفرمایید ممنون
جهت دریافت مشاوره لطفا با این شماره تماس بگیرید 021 -22902671