زانوی پرانتزی که با نام ژنو واروم نیز شناخته می شود، شرایطی است که زانو فرم پرانتزی و کمانی پیدا می کند بدین معنا که زانوها از هم فاصله می گیرند و قوزک پا به هم نزدیک می شوند. زانوی پرانتزی می تواند نشانه ای از یک بیماری مانند بیماری بلانت و ریکتز در اطفال باشد. بعضی از موارد (نه همه‌ی موارد) می تواند منجر به بروز آرتروز در زانوها شود. بستن با آتل، گچ گرفتن و یا جراحی به منظور اصلاح ناهنجاری های استخوانی، گزینه های درمانی هستند که از سوی بهترین متخصص ارتوپدی بر اساس سن و شدت پرانتزی بودن زانوها تجویز شوند. پرانتزی بودن زانو در بسیاری از نوزادان دیده می شود و نیازی به درمان نخواهد بود. معمولا همزمان با راه رفتن کودک، شاهد اصلاح فرم زانو خواهیم بود. در بیشتر موارد، این شرایط منجر به بروز مشکل خاصی نمی شود، با این حال، توصیه می شود در صورت پرانتزی بودن زانوی کودک، تا بعد از دو سالگی به پزشک مراجعه شود.
زانوی پرانتزی چیست؟
زانوی پرانتزی به شرایطی گفته می شود که زانوها به سمت بیرون خم می شوند. به دلیل وضعیت رحم مادر، وجود این بیماری در آنها بسیار طبیعی است اما کودکی که تا سن سه سالگی این بیماری را دارد باید توسط متخصص ارتوپد معاینه شود. نوزادانی که در رحم مادر مچاله می شوند با زانوهای پرانتزی به دنیا می آیند. و با توجه به الگوی رشد رایج وقتی شروع به ایستادن و راه رفتن می کنند زانوی آنها بیشتر پرانتزی می شود. به این دلیل، تا سن دو سالگی پرانتزی بودن زانوها غیر طبیعی نیست. در بیشتر موارد، با تحمل کردن وزن هنگام راه رفتن و یا ایستادن پاهای کودک شروع به راست شدن می کنند (معمولا بین 12 تا 18 ماهگی). در سن دو تا سه سالگی زاویه ی زانوها برعکس می شود و بیشتر به کجی زانو شبیه می شود و زانوها به سمت داخل کج می شوند.
در صورت وجود علائمی که در ادامه آمده است، والدین باید برای تشخیص زانوی پرانتزی در کودک خود با پزشک مشورت کنند:
*بیش از حد بیرون زدن استخوان ران و استخوان قلم پا
*جهت زانوها برعکس هستند و قوزک پا خارج از شکل طبیعی هستند
علت پرانتزی شدن زانو چیست؟
رایج ترین نشانه ی پای کج این است که زانوها به هم نمی رسند در حالیکه قوزک ها به هم چسبیده اند و اگر این اختلال بیشتر از سه سال طول بکشد نشانه ی زانوی پرانتزی است. بد شکلی پای پرانتزی یک نامتوازنی اطراف زانوست که می تواند مردم را سال ها تحت تاثیر قرار دهد. مهم ترین دلایل بروز این عارضه شامل موارد زیر می شود:
بیماری بلانت: در بیماری بلانت، ساق پا رشد غیر طبیعی دارد و زیر زانو انحنا پیدا می کند. این بیماری در سال های اول زندگی ظاهر می شود، اما در برخی موارد، علائم تا سنین نوجوانی مشخص نخواهد بود. به مرور زمان، پرانتزی بودن زانو می تواند منجر به بروز مشکلاتی در زانوها شود.
بیماری ریکتز: ریکتز، شرایطی است که به علت کمبود ویتامین D در طولانی مدت ظاهر می شود. نرم و ضعیف شدن استخوان ها می تواند منجر به کمانی شدن زانوها شود.
بیماری پاژه: بیماری متابولیکی که می تواند تاثیر منفی بر روی ساخت مجدد استخوان ها بگذارد. بیماری پاژه در افراد میانسال شیوع بیشتری دارد، اما با تشخیص به موقع، قابل درمان می باشد.
دیگر دلایل موثر در بروز زانوی پرانتزی عبارتند از:
– شکستگی استخوان و عدم بهبودی کامل
– ناهنجاری های استخوانی
– درد زانو و مفصل ران
-کاهش دامنه ی حرکت در مفصل ران
-دشواری در دویدن و راه رفتن
-بی ثباتی زانو
تشخیص زانوی پرانتزی
بهترین متخصص ارتوپدی به راحتی قادر به تشخیص زانوی پرانتزی، میزان شدت این اختلال و علت بروز شرایط می باشد. پزشک هم چنین به اندازه گیری طول پاها و وضعیت راه رفتن بیمار نیز خواهد پرداخت. تست های تصویر برداری مانند اشعه ایکس نیز می توانند ناهنجاری های موجود در پاها و زانوها را به خوبی نشان دهند.
درمان زانوی پرانتزی
معمولا درمانی برای نوزادان و کودکانی که راه افتاده اند، در نظر گرفته نمی شود. درمان زمانی از سوی پزشک تجویز می شود که میزان پرانتزی شدن زانو شدید باشد و یا شاهد تشدید علائم باشیم. از جمله گزینه های درمان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– پوشیدن کفش های مناسب (اطفال)
– بستن با آتل (اطفال)
– درمان بیماری ها و شرایط موجود که منجر به پرانتزی شدن زانو می شوند.
– جراحی و اصلاح ناهنجاری های استخوانی
درمان با جراحی
در کودک در حال رشد بهتر است برای رشد تدریجی پا و درمان آن، عمل جراحی انجام شود. بین جوانان و نوجوانان بالغ، برش و جدا کردن قسمتی از استخوان درمانی برای صاف کردن پاها لازم است. برای تشخیص مکان و اندازه گیری میزان نامتقارنی پاها از اشعه ی ایکس استفاده می شود. وقتی بد شکلی وجود دارد، برش و جدا کردن قسمتی از استخوان با یک صفحه و میله ای که درون پا قرار داده می شود تثبیت می گردد. وقتی کجی پا شدید باشد با یک تثبیت کننده ی خارجی و یا توسط جدا کردن قسمتی از استخوان که توسط تثبیت کننده ی خارجی صورت می گیرد برطرف می شود. با استفاده از عوامل خارجی میله هایی که دراستخوان قرار می گیرند به ساختار خارجی متصل می شوند. در بعضی موارد، پرانتزی بودن پا باعث می شود که یک پا کوتاه تر از پای دیگر باشد، برای حل این مشکل می توان از جراحی برای بهبود و صاف کردن پا بهبود استفاده کرد.
در این مقاله سعی کردیم در خصوص درمان زانوی پرانتزی مطالبی را بیان کنیم. در صورتی که در این زمینه سوالی دارید می توانید با دکتر محمدجواد مرتضوی متخصص ارتوپدی و فوق تخصص جراحی زانو و لگن مطرح کنید.
آیا راهی برای پیشگیری از زانوی پرانتزی وجود دارد؟
راهی برای پیشگیری از پرانتزی شدن زانو وجود ندارد. در برخی موارد، ممکن است اقداماتی برای پیشگیری از بروز شرایط زمینهای ایجاد کننده در بروز این اختلال وجود داشته باشد. این اقدامات شامل موارد زیر می شود:
- شما می توانید با مصرف میزان کافی ویتامین D، از طریق رژیم غذایی و تماس با نور خورشید، از بروز بیماری ریکتز پیشگیری کنید.
- در صورت مشاهده پرانتزی بودن زانو در کودک بعد از دو سالگی، حتما جهت درمان به پزشک مراجعه کنید.
- تشخیص اولیه و به موقع زانوی پرانتزی، به کنترل علائم این اختلال در سنین نوجوانی و بعد از آن کمک خواهد کرد.
پزشک ارتوپد با معاینه و شرح حال می‌تواند شدت زانوی پرانتزی، وجود بیماری زمینهای و نیاز به درمان را تعیین کند. همه‌ی زانوهای پرانتزی نیاز به درمان ندارند اما مراجعه‌ی زودهنگام به پزشک ارتوپد برای تشخیص زودهنگام مواردی که نیازمند درمان هستند، لازم و ضروری است.
آرتروز زانو مهمترین عارضه‌ی بلندمدت و مشکلی است که در پی پرانتزی بودن زانو ایجاد می شود. زمانی که زانوی پرانتزی شدید باشد، زانوها، انگشت ها، مچ پا و مفصل ران درگیر خواهند شد چرا که استرس و فشار غیر طبیعی به تمام نواحی گفته شده وارد خواهد شد.
اگر نیاز باشد فردی با زانوی پراتتزی در سنین پایین تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار بگیرد، احتمال انجام جراحی مجدد در سال های بعد بیشتر خواهد بود. انجام جراحی در افرادی که زانوی پرانتزی دارند، به دلیل آرایش و همترازی غیر طبیعی استخوان های زانو سخت تر خواهد بود.
پاسخ به سوالات متداول
منبع
Source: https://www.healthline.com/health/bowlegs
۰ دیدگاه